L'amor

Se volèm faire passar la lenga, benlèu qu'aquela cronica geniala i bastarà pas d'a fons. Dins los temps mercantils de uòi, çò que marcha es çò util, çò que rapòrta... Cal far nàisser curiositat e interès.

Legiguèri, fa quauques annadas, dins la Setmana, un raconte de Miquèl Rocard que valiá lo còp, benlèu un peis d'abrial, mas aquò rai.

Disiá que dins son temps de ministre, la Marina Francesa aviá recebut de radars novèls ultà-performants. Se trachèron lèu, los militars, qu'amb aqueles radars podián localizar amb una precision granda totas las flòtas de peisses a de miliassadas de quilomètres ! E n'i a un demest los marins, mai aluserpit que los autres, benlèu enfant o fraire de pescaire, qu'aguèt l'idèa de comunicar la posicion dels peisses als marins bretons que pescavan a l'entorn. « Çò que costa me desgota, Çò desgalhat profiècha pas a degun ! »

E vaquí doncas nòstres marins bretons cap a la pèsca miraclosa. Levat qu'a cada còp, los naviris japoneses lor passavan davant. D'aquí comprenguèron que las comunicacions de la Marina Francesa, ba sabètz aquela que compta lo mai de cocuts, las comunicacions doncas èran espiadas.

Pasmens lo militar intelligent, caput coma l'ase dau paure Sidòbre, s'encapricèt e los còps seguents donèt la posicion dels peisses en breton. E vaquí nòstres pescaires bretons primièrs e solets a pescar.

Mas l'annada d'après i aviá dos japoneses de marcats a l'universitat de Kemper, en licéncia de breton !

Podriái dire aquí, per vos faire tibar l'ausidor e marcar lèu fach a Pau Va, en licéncia d'òc, la comba romegosa que i espelisson amagadas las girilhas, la rasa de vinha qu'i traparètz la lèbre al jaç per la convidar a dinnar al flambadon, la passa de las palombas sus las gòrjas d'Erau o l'euse vièlh de las rabassas.

Mas non, o farai pas question de deontologia, de Paratge se preferissètz e puòi la Larguesa, e mai la mieuna, a sos limits e, o cal dire, las rabassas an son Prètz...

Podriái tanben contar las espingadas calhòlas e putassièiras dels animators vedetas de ràdio Lengadòc, parlar de destornaments de fons o de la caissa negra de vòstre ceucle occitan... O farai pas en Òme Cortés que siái ieu.

Non pas, per vos faire venir l'occitan a las bocas, ai melhor que la pedagogia Freinet !

Se devi parlar de pèsca çò melhor, o avèm vist, es lo Breton, se vòli encapar l'informatica es l'Anglés que me cal aprene, per las matematicas me virarai cap a l'Arab, la tecnica o l'economia l'Alemand, per pregar passarai a l'Espanhòl e se vòli parlar de pintura o d'art, parlarai un pauc amb las mans, a l'italiana...

Mas çò que manca lo mai a nòstre mond, fa fòrça temps, fin finala, que l'avèm nautres occitans. Quand los trobadors an engimbrat l'amor, los francimands d'amontdaut n'èran encara, coma disián, qu'a l'ameur. L'ameur, le rut qué. Èran abans la nòstra civilizacion pas mai que de bèstias de letz, de gèst, en calor!

Per dire l'amor, me virarai doncas cap a la lenga que l'a inventat. Se vos vòli atraire cap a l'occitan, parlarai d'amor, pas que d'amor, totjorn d'amor.