Lo camin dau Cèl

 Per l'amic Janòt,

aqueste remembre d'un retorn de manifestacion.

  Son a desenclavar lo reire-país clapassièr, resèrva d'indians que ne siái un. An derrabada la darrièra vinha que fasiá targa a la garriga, dins la virada de la comba, la comolan de caillaus e de riblonalha, d'inèrtas coma dison. Salopariás recampadas suls chantièrs de la còsta o de la vilassa per sebelir a jamai la tèrra lauradissa que de generacions e de generacions de davancièrs caparruts avián pacientament, a cha pauc, raubada au mineral.
   Los tocamanetas, de la caganha de boca e de la comprenèla constipada, nos an anonciat una rota grandarassa, riban pudent enquitranat, que tirarà drech per pojar lo puòch que i moriguèt un còp èra lo paure Còstasolana, a l'espèra als perdigals, dins lo Verd paradís de Max Roqueta. Lo nos van tornarmai tugar...
   Rotassa a l'auçada de sas ambicions electoralas e dau tropèl de chivals que bombisson jol capòt de sas berlinassas alemandas, rotassa qu'abandonarà lèu als romècs lo virador tan redde que vegèt, en sortida de la rovièira, lo Janòt mancar èsser deseretat...

   Se debanèt per vendémias. Las primièras que lo jove coble, que se veniá de maridar fasiá a son compte: la bèla-maire, a dicha d'insistir, lor aviá balhat de boca, que passarián al notari un còp la culhida dintrada, aquela vinha tan polida e cobesejada, dau costat de Valhauqués.
   Lo Janòt menava lo forgon de las vendémias. Aqueles dau País Bas saupràn çò que vòli dire. Pels autres fau una parentèsi. (Lo forgon de las vendémias èra un daquòs de las quatre ròdas, lo mai grand possible, amb un motor que pissava l'òli, que s'amorçava dins las davaladas o jos la butada de tota la còla de vendemiaires coma per la mesclada de rugbí, que conoissiá pas lo contraròtle tecnic, luònh se'n mancava!, e que la MSA voliá pas nimai assegurar. Èra lo mai sovent un traste de recuperacion de la pòsta o de la polícia que d'unes, davancièrs dau "tunning", i apondián un vira-lum per ficar la peta als companhs e lo pega-solet: "l'aiga es poluïda, beguetz de vin" amb un òme que pissava dins un riu. Lo forgon de las vendémias aviá pas pus de retrovisors nimai de fuòcs, espotits a la cava a cada marcha enrè, al bruch, èra englandat d'en pertot e se mirgalhava a cada petaçatge de totas las colors de l'arquet. Lo forgon de las vendémias èra tot lo contrari de la berlinassa alemanda, se tirava pas de davant mas èra poëtic. Tampatz la parentèsi.)



   Lo tub Citroën rovilhat dau Janòt, barlinga-barlanga, cracinejava gailhardet e plan-planet, dins un fum de fum, bombissent de totes sos ressòrts dins los clòts de la rota vièlha que serpatejava las garrigas nòstras. (Vesètz coma èra poëtic!)
   Lo Janòt èra fièr coma un pavon, la culhida s'anonciava de qualitat e de quantitat, la jornada de davalada excepcionala, la polida a son costat aprigondida de tròp dins lo trauc de la banqueta daissava veire de fach un pauc naut sas cambetas de reina... Èra lo pan de nòça.
   Darrèr, amolonats sus de plancas o assetats sus de sètis plegants, mitan las semaus, los ferrats, la barriòta, los pals-semailhièrs, lo quichor, la farda, los capèls, las biaças amb lo recapte, l'aiga, lo barralet de vin, la grasilha, los faisses de gabèls..., la bèla maire que cortesament, en mai la vinha, aviá cedida sa plaça davant, e la còla de vendemiaires espanhòls.

   Es alara que d'un bartàs, a man drecha, te li sortiguèt al Janòt, un faisan que fasiá per lo mens sas tres liuras, de pedons, dins l'aur dau solelh naissent. Dau subte, lo vinhairon tornèt caçaire, te tombèt una marcha dins un cricament de dents, te flanquèt un grand còp de volant, qu'adralhèt lo tub mai que bombissent dins las piadas de l'aucèl. La caça se veniá d'abrivar. Darrèr, dins la caissa dau forgon, èra quicòm mai. Las pialas de semaus se desquilhavan, los ferrats rotlavan, las espanholetas resquilhavan dins los braces de sos Rodrics dins lo temps que sas mamàs s'ensemalavan de cuol. Aprèp aver bombilhat un momenton, sautin-sautant de totes sos amortidors flacs e moligasses, l'anticalha rotlanta cugèt taular e acabèt sa corsa dins lo valat, dins lo temps que s'enlairava lo gal dins un cacalàs escarniós en resson als "hijo de puta de mierda de hijo de puta!" que montavan de la caissa en tòla ondulada.

   La seguida, o auretz comprés siaguèt pas a l'avantatge de l'amic, un còp descunhada la sògra escrapochinada per las semaus, nhocada de cap a cima, un uòlh blau, l'autre negre mas negre...

  Deman quand passaràs sus la rotassa nòva, ennaut la Braud, la maquina de vendémiar, es qu'ausiràs, Ò Païsan!, dins lo virador enermassit, lo cacalàs de la clocada se fotre de tos espets passats?